Τ ο Σύνταγμα του 1844, όπως ψηφίστηκε από την Α΄ Εθνική Συνέλευση, ανέθετε τη νομοθετική εξουσία από κοινού στη Βουλή και τη Γερουσία που είχαν το δικαίωμα πρότασης σχεδίων νόμων, και επίσης στον βασιλιά που επιπροσθέτως είχε το δικαίωμα της κύρωσής του. Η Γερουσία είχε δικαίωμα να προτείνει σχέδια νόμων, ψήφιζε τον ετήσιο προϋπολογισμό και επικύρωνε τον απολογισμό. Επιπλέον, με βάση το Σύνταγμα, είχε την αρμοδιότητα να δικάζει τους υπουργούς, ύστερα από γνωμοδότηση της Βουλής, για εσχάτη προδοσία, κατάχρηση δημόσιας περιουσίας και παραβίαση του Συντάγματος.

Τα μέλη της Γερουσίας διορίζονταν από τον Όθωνα, είχαν ισόβια θητεία και ο αριθμός τους ήταν κατ’ ελάχιστον είκοσι επτά, ενώ δεν μπορούσε να είναι μεγαλύτερος από το μισό του συνόλου των βουλευτών. Δικαίωμα διορισμού στο Σώμα είχαν οι Έλληνες πολίτες άνω των 40 ετών, μόνιμα εγκατεστημένοι στην Ελλάδα, με «αστικά και πολιτικά δικαιώματα», ενώ οριζόταν ασυμβίβαστο μεταξύ της ιδιότητας του γερουσιαστή με εκείνη του βουλευτή. Επιπλέον, το Σύνταγμα όριζε μία σειρά από προϋποθέσεις για τον διορισμό: ήταν απαραίτητη η προηγούμενη συμμετοχή σε πολιτικά σώματα, η κατάληψη υψηλού δημόσιου αξιώματος (πολιτικού ή στρατιωτικού κ.ά.).

Οι εργασίες της Γερουσίας άρχιζαν την 1η Νοεμβρίου κάθε έτους και η σύνοδος δεν μπορούσε να έχει διάρκεια μικρότερη από δύο μήνες. Οι συνεδριάσεις της ήταν δημόσιες, αλλά κατόπιν αίτησης από πέντε γερουσιαστές γίνονταν «κεκλεισμένων των θυρών», ενώ για τη συμπλήρωση απαρτίας έπρεπε να είναι παρόντα τα μισά μέλη της.

Για τη ρύθμιση των εργασιών του Σώματος ψηφίστηκε στις 25 Οκτωβρίου 1844 από τα μέλη της κανονισμός, ο οποίος ίσχυσε με ορισμένες μεταβολές έως και την κατάργησή της από τη Β΄ Εθνική Συνέλευση στις 7 Οκτωβρίου 1863.