Μέλη Δ' Εθνοσυνέλευσης

Υπόμνημα εργασίας
 
Η Δ΄ Εθνοσυνέλευση απαρτίστηκε από πληρεξουσίους που είχαν προκύψει την άνοιξη του 1829 από εκλογές που διεξήχθησαν σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο του Καποδίστρια. Η σύνταξη ενός πλήρους και τεκμηριωμένου καταλόγου των προσώπων που συμμετείχαν ...

... στις εργασίες της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης παρουσιάζεται αρχικά ευκολότερη, καθώς σε αυτήν για πρώτη φορά, διασώζονται στα Πρακτικά των συνεδριάσεων λίστες των νόμιμων πληρεξουσίων ανά επαρχία, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση της ειδικής επιτροπής επί των παραστατικών εγγράφων και την έγκριση της Εθνοσυνέλευσης. Ωστόσο, όπως θα καταδειχθεί στη συνέχεια η σύνταξη ενός πλήρους καταλόγου των συμμετεχόντων συνιστά και σε αυτήν την περίπτωση ερευνητική πρόκληση. Την πρώτη λίστα ονομάτων που παρατίθεται στα Πρακτικά της Β΄ συνεδρίασης (ΑΕΠ τ. 4, 73-77), συμπληρώνουν δύο ακόμη στα Πρακτικά της Ε΄ (ΑΕΠ τ. 4, 88-89) και της ΣΤ΄ Συνεδρίασης (ΑΕΠ τ. 4, 90), οι οποίες αφορούν πληρεξουσίους με διαφιλονικούμενα παραστατικά και άλλους που παρουσιάστηκαν με καθυστέρηση. Στους νόμιμους πληρεξούσιους εντάσσονται 5 ακόμη πρόσωπα, τα οποία προσήλθαν κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων που ακολούθησαν και έγιναν δεκτά από το Σώμα. Πιο αναλυτικά, στην ΙΔ΄ συνεδρίαση ο Φίλιππος Παναγιώτου πληρεξούσιος Ταλαντίου αντικατέστησε τον Βασίλειο Τριχά ο οποίος παραιτήθηκε και ο Λύσανδρος Βιλαέτης έγινε δεκτός ως πληρεξούσιος Πύργου, αντί του Λυκούργου Κρεσθενίτη ο οποίος είχε απορριφθεί (ΑΕΠ τ. 4, 125). Επίσης, στη ΙΣΤ΄ συνεδρίαση έγιναν δεκτοί οι πληρεξούσιοι Αποκούρου Αθανάσιος Πλακωτής και Γεώργιος Βασιλείου (ΑΕΠ τ. 4, 131). Τέλος, στη ΙΘ΄ συνέλευση έγινε δεκτός ο πληρεξούσιος Αρκαδίας Γεώργιος Γκότζης, αντί του ιερέα παπά-Νικολάου (ΑΕΠ τ. 4, 141). Από τα παραπάνω προκύπτει ένας κατάλογος των 241 νόμιμων πληρεξουσίων της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης.

Σύμφωνα με τη μεθοδολογία συγκρότησης του καταλόγου που ακολουθεί, σε αυτόν περιλήφθηκαν τα πρόσωπα των οποίων η υπογραφή εντοπίζεται στα επίσημα κείμενα του Σώματος, η οποία και τεκμηριώνει τη συμμετοχή τους σε αυτό –μεθοδολογία που υιοθέτησε παλαιότερα και η Τόνια Κιουσοπούλου στην τεκμηριωμένη μελέτη της για τη Β΄ Εθνοσυνέλευση (Κιουσοπούλου, 2018). Κατά συνέπεια, 18 από τα παραπάνω πρόσωπα που δεν υπέγραψαν κανένα έγγραφο της Εθνοσυνέλευσης, δεν συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο που παρατίθεται. Κρίθηκε, ωστόσο, χρήσιμο να αναφερθούν εδώ. Πρόκειται για τους εξής πληρεξουσίους: Γεώργιο Βασιλείου, Αποκόρου· Αντώνιο Βεργή, Σίφνου Μήλου και Κιμήλου· Γεώργιο Γαλή, Αγράφων· Μιχάλη Διαμαντιά, Ζυγού Σπάρτης· Γιωργάκη Δρανιώτη, Ανδρούσης· Ανδρέα Ζαΐμη, Καλαβρύτων· Θεόφιλο Καΐρη, Άνδρου· Γεώργιο Καπετανάκη, Ανατολικής Σπάρτης· Ιωάννη Λεκάτη, Σάμου· Αναγνώστη Λοχαρή, όπλων Μπουδουνίτσης και Τουρκοχωρίου· Ιωάννη Μικελή, Κρήτης· Δημήτριο Νικολάου, Λιδωρικίου· Ιωάννη Ορλάνδο, Ύδρας· Αναγνώστη Παπαγεωργακόπουλο, Ζητουνίου· Αντώνιο Παπαευσταθίου, Λεβαδείας· Δημήτριο Σταμάτη, Πόρου· Σπυρίδωνα Τρικούπη, Μεσολογγίου και τέλος τον Βασίλειο Τριχά πληρεξούσιο Ταλαντίου, ο οποίος και παραιτήθηκε χωρίς να έχει υπογράψει σε κανένα έγγραφο.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, αφαιρώντας δηλαδή από το σύνολο των 241 νόμιμων πληρεξουσίων τους 18, οι οποίοι δεν υπέγραψαν κανένα επίσημο έγγραφο της Εθνοσυνέλευσης, προέκυψε ένας κατάλογος 223 πληρεξουσίων. Σε αυτόν προστέθηκαν 9 ακόμη πρόσωπα τα οποία υπέγραφαν συστηματικά, αλλά δεν αναφέρονται επίσημα ως νόμιμοι πληρεξούσιοι κάποιας επαρχίας. Οι 7 από αυτούς (Μιχάλης Καλακγάς, Αναγνωστάκης Ιωάννου Νταλαρής, Δημήτριος Οικονόμου, Χατζή-Ηλίας Οικονόμου, Δημήτριος Παπανικολάου, Αναγνώστης Παπασταθόπουλος, Γεωργάκης Τριανταφυλλόπουλος) υπέγραψαν στις 11 Ιουλίου του 1827 την προκαταρτική συνεδρίαση της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης (ΑΕΠ τ. 4, 66-68), και την Α΄ συνεδρίαση στις 12 Ιουλίου (ΑΕΠ τ. 4, 70-72), ενώ τα άλλα 2 (Αναγνώστης Αγγελογιώργος και Ανδρέας Αντρουλιδάκης) υπογράφουν αργότερα. Με την προσθήκη και αυτών των 9 συμπληρώθηκε ο κατάλογος των 232 προσώπων που παρατίθεται στη συνέχεια. Θα πρέπει, τέλος, να σημειωθεί ότι η μελέτη των πηγών για τη συγκρότηση του καταλόγου συνοδεύτηκε από την αξιοποίηση της αδημοσίευτης έρευνας που πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια στη Βιβλιοθήκη της Βουλής ο Σωτήρης Λεβέντης.

Ο τρόπος αναγραφής των ονομάτων συνιστά μία ακόμη δυσκολία στην κατάρτιση ενός καταλόγου των πληρεξουσίων, καθώς αυτά παρουσιάζουν άλλοτε μικρότερες και άλλοτε μεγαλύτερες διαφοροποιήσεις. Συχνότερα οι διαφοροποιήσεις ονομάτων και επιθέτων εντοπίζονται στην πτώση (π.χ. Γαβρά-Γαβράς) ή στην ορθογραφία. Παρατηρούνται ωστόσο και σημαντικότερες διαφοροποιήσεις. Ενδεικτικά ο Ιωάννης Παπά, ταυτίζεται με τον Ιωάννη Παπαϊωάννη ή Παπαϊωάννου, ο πληρεξούσιος Σπετσών Νικόλαος Χατζημέξης με τον Νικόλαο Χατζή-Ιωάννου Μέξη, ο Ιάκωβος Παπαδάκης, πληρεξούσιος Κρήτης με τον Ιάκωβο Παπαγιαννάκη. Υπάρχουν τέλος και δύο πιο ιδιαίτερες περιπτώσεις όπου ο Αντώνιος Γεωργαντά εικάζεται ότι είναι το ίδιο πρόσωπο με τον Αναγνώστη Γεωργαντά και ο Πέτρος Πετροπουλάκος πληρεξούσιος Ανατολικής Σπάρτης, το ίδιο πρόσωπο με τον Παναγιώτη Πετρόπουλο.